تجارب زیسته‌ معلمان از نحوه‌ اجرای طرح‌های درس ‌پژوهی و اقدام پژوهی در مدارس ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد

2 موسسه آموزش عالی حکمت رضوی

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، فهم تجربه‌ زیسته معلمان از نحوه اجرای طرح‌های درس‌ پژوهی و اقدام‌پژوهی و فرصت‌ها و چالش‌های آن می‌باشد. برای این منظور از روش پژوهش پدیدارشناسی استفاده شد. 19 تن از معلمان منتخب استانی یا کشوری این دو طرح در مدارس ابتدایی شهر مشهد به‌عنوان مطلعان کلیدی با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ها از مصاحبه‌ نیمه ساخت‌یافته استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، طرح‌های درس‌پژوهی و اقدام‌پژوهی طی یک فرایند رسمی و نظام‌مند از بالا به پایین از طریق بخشنامه‌ها و شیوه‌نامه‌های آموزشی به مدارس ابلاغ‌شده و معلمان تحت نظارت و حمایت مدیر مدرسه طی یک برنامه زمانی معین، اقدام به اجرای آن نموده و نتایج ارزیابی آن در قالب یک جشنواره اعلام می‌شود. معلمان اغلب باانگیزه‌های درونی و بیرونی متفاوت در چنین طرح‌های شرکت می‌نمایند. مهم‌ترین فرصت‌های قابل بهره‌برداری از این دو طرح عبارت‌اند از: خلق روش‌های تدریس نو، تجربه‌گردانی و اشتراک دانش معلمان، بهبود تدریس، پرورش توان پژوهشگری، توسعه‌ حرفه‌ای و رشد اخلاقی معلمان، و بهبود یادگیری دانش‌آموزان. از مهم‌ترین چالش‌های آن نیز می‌توان به تعدد قوانین اداری، ضعف داوری و بازخورد نتایج، عدم استفاده از نتایج پژوهش‌ها، ضعف برنامه‌های توانمندسازی معلمان، اثرات منفی ماهیت جشنواره‌ای طرح‌ها، عدم‌حمایت مالی، کمبود زمان، تنوع طرح‌ها و فرسودگی معلمان و عدم تناسب تقدیرها با میزان سختی کار اشاره نمود. چنین به نظر می‌رسد اجرای این طرح ها به عنوان فرصتهای یادگیری حرفه‌ای معلمان به شدت نیازمند همراهی و حمایت مدیران در مراتب مختلف آموزش و پرورش به ویژه مدیران مدارس می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Understanding Teachers’ Lived Experience of Conducting the Lesson Study and Action Research Programs in Primary Schools in Mashhad

نویسندگان [English]

  • Rezvan Hosseingholizadeh 1
  • Maliheh Golmakani, 2
  • Narges Ahanchian, 2
  • Shahin Baniasad, 1
1 FUM
2 Razavi Hekmat higher institution
چکیده [English]

The main purpose of this study is to understand teachers’ lived experiences in conducting two programs of lesson study and action research with their opportunities and challenges. The research has been conducted according to a qualitative approach, based on Phenomenology as an attempt to reveal the essence of the reality experienced by selected persons in lesson study and action research programs at the provincial or national levels through semi-structured interviews. Purposive sampling was used to select the participants (17 teachers and 2 principal deputies) in primary schools in Mashhad city. The results showed the most important opportunities resulting from these programs were: paving the way for the creation of new teaching methods, the knowledge exchange among teachers, improving teacher teaching, fostering teacher research, teacher development, teacher moral growth, success and improving student learning. Moreover, the most important challenges were: administrative bureaucracy, poor judgment and feedback on project results, lack of useful use of research results, weak teacher empowerment programs, negative effects of the nature of project festivals, lack of financial support for teachers, lack of time, diversity of teachers' plans and fatigue during the performance, and also, the incompatibility of the awards with the level of hard work. The projects such as lesson study and action research programs have been communicated to schools through directives and teaching methods through a formal and systematic process from top to bottom.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lesson Study
  • Action Research
  • Opportunities
  • Challenges
دوره 7، شماره 12
سال هفتم، شماره 12، پاییز و زمستان 1400، 1-188
دی 1400
  • تاریخ دریافت: 10 شهریور 1400
  • تاریخ بازنگری: 12 فروردین 1401
  • تاریخ پذیرش: 26 اردیبهشت 1401