چکیده
امروزه با پیشرفت فزاینده‌ی فناوری اطلاعات و ارتباطات و فرصت‌ها و تهدیدهای ناشی از آن، توجه به برنامه درسی تربیت شهروند دیجیتال از سوی نظام آموزش و پرورش ضرورت پیدا کرده است. در این راستا هدف از پژوهش حاضر استخراج عناصر برنامه درسی تربیت شهروند دیجیتال است. رویکرد پژوهش کیفی و روش آن مرور نظام‌مند بر اساس مدل رایت و همکاران (2007) است. جامعه پژوهش متشکل از 1213 مقاله پیرامون عناصر برنامه درسی تربیت شهروند دیجیتال است که بین سال‌های 2013 تا 2022 میلادی در مجلات علمی معتبر به چاپ رسیده است. با درنظر گرفتن معیارهای شمول و عدم شمول و با روش نمونه‌گیری هدفمند 33 مقاله به عنوان نمونه جهت تحلیل انتخاب شدند. داده‌های پژوهش از تحلیل کیفی اسناد مورد پژوهش گردآوری شدند. با توجه به یافته‌های حاصل از پژوهش‌های مرتبط با هدف مقاله، ابتدا کلیه مؤلفه‌ها از طریق فرایند کدگذاری باز استخراج و سپس کدها با هم ترکیب شده و کدهای محوری استخراج شدند. بر اساس تجزیه و تحلیل داده‌ها، عناصر برنامه درسی تربیت شهروند دیجیتال در قالب اهداف (اهداف شناختی، اهداف عاطفی و اهداف مهارتی)، محتوا (الگوی سازماندهی و مفاهیم)، راهبردهای یاددهی یادگیری (روش‌های ارائه و روش‌های تدریس)، نیروی انسانی (نقش معلم و نقش دانش‌آموز) و ارزشیابی استخراج شد. یافته‌های این پژوهش می‌تواند تصویری روشن از عناصر برنامه درسی تربیت شهروند دیجیتال و ویژگی‌های آن ارائه کرده و راهنمایی برای برنامه‌ریزان جهت تدوین برنامه درسی شهروند دیجیتال برای دانش‌آموزان باشد.
کلیدواژه‌ها
)