بررسی ارتباط بین ابعاد برنامه درسی پنهان و پرورش هویت ملی و روحیه میهن‌پرستی دانش‌آموزان شهر اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری برنامه ریزی درسی و مدرس دانشگاه فرهنگیان

چکیده

این پژوهش به‌منظور بررسی ارتباط بین ابعاد برنامه درسی پنهان، و پرورش هویت ملی و روحیه میهن‌پرستی دانش‌آموزان از دیدگاه معلمان مقاطع متوسطه اول (پایه هفتم تا نهم) دخترانه شهر اصفهان در سال تحصیلی 99-1400 صورت‌گرفته است. روش تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ نوع، توصیفی همبستگی است. برای روایی پرسش‌نامه از روایی محتوایی استفاده شده و پایایی ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 85 درصد بوده است. جامعه آماری پژوهش را معلمان مقاطع متوسطه اول (پایه هفتم تا نهم) دخترانه شهر اصفهان در سال تحصیلی 99-1400 تشکیل می‌دهند که حجم آماری آنان 160 نفر است که بر اساس جدول مورگان تعداد 90 نفر از آنان به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. پرسش‌نامه محقق ساخته برای بررسی ارتباط بین ابعاد برنامه درسی پنهان (رفتار معلم، شیوه ارزشیابی، رفتار مسئولان آموزشی و محیط فیزیکی) و پرورش هویت ملی و میهن‌پرستی است که توسط پاسخ‌گویان تکمیل گردید. نتایج نشان داد که؛1- بین رفتار معلم و پرورش هویت ملی و میهن‌پرستی دانش‌آموزان رابطه معنادار وجود دارد.2- بین شیوه ارزشیابی و پرورش هویت ملی و میهن‌پرستی دانش‌آموزان رابطه معنادار وجود دارد.3- بین رفتار مسئولان آموزشی و پرورش هویت ملی و میهن‌پرستی رابطه معنادار وجود دارد.4- بین محیط فیزیکی و پرورش هویت ملی و میهن‌پرستی رابطه معنادار وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Relationship between the Dimensions of Hidden Curriculum, Cultivating National Identity and Student’s Patriotism in Isfahan

نویسنده [English]

  • setareh Mousavi
PhD curriculum development,University ,teacher
چکیده [English]

This study was conducted to investigate the relationship between the dimentions of hidden curriculum, cultivating the national identity and students’ patriotic spirit from the perspective of secondary (seventh-to-ninth-grade) girls school teachers in Isfahan. The research method is applied in terms of purpose and descriptive in terms of type. Regarding the validity of the questionnaires, experts' opinions were used and for the validity of the questionnaire, Cronbach's alpha test was applied, with 85%. The statistical population is 160 teachers that 90 valid questionnaires were examined as a statistical sample. To examine the relationship between the dimensions of hidden curriculum (teacher behavior, assessment method, behavior of educational officials and physical environment) on the development of national identity and patriotism, a researcher-made questionnaire was completed by respondents. The results showed that: 1- There is a significant relationship between teacher behavior and cultivating national identity and patriotism of students. 2- There is a significant relationship between evaluating and cultivating national identity and patriotism of students. 3- There is a significant relationship between the behavior of educational officials and cultivating national identity and patriotism. 4. There is a significant relationship between physical environment and cultivating national identity and patriotism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Curriculum
  • Hidden
  • National Identity
  • Patriotism
احمدیان، مینا (1394)، بهره‌گیری از کارکرد برنامه درسی پنهان به منظور رشد تفکر انتقادی دانشجویان در آموزش عالی، نشریه پژوهش‌های تربیتی، سال دوم شماره 2 ، صص 78 -109.
اکرمی، سید کاظم (1373)، ارائه یک الگوی نظری درباره برنامه درسی درس بینش اسلامی متوسطه [پایان‌نامه دکتری]، انتشارات دانشگاه تربیت‌معلم.
امینی، محمد (1389)، رابطه بین جو سازمانی و برنامه درسی پنهان در مدارس متوسطه شهرستان دهلران، مجله تازه‌های پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، شماره 3،صص45 -69.
بوتول، گاستن (1355)، جنگ شناسی، (ترجمه:  فریدون سرمد)، تهران، انتشارات دانشگاه ملی ایران.
بیان فر، فاطمه؛ ملکی، حسن؛ و سیف، علی‌اکبر (1389)، تبیین اثر برنامه درسی پنهان بر بازده‌های عاطفی یادگیری در دانش‌آموزان دوره راهنمایی به‌منظور ارائه مدل، فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، سال پنجم، شماره 17،صص52-69.
تقی‌پور، حسینعلی؛ و غفاری، هاجر (1388)، بررسی نقش برنامه درسی پنهان در رفتار انضباطی دانش‌آموزان از دیدگاه مدیران و معلمان مدارس راهنمایی دخترانه شهرستان خلخال در سال تحصیلی 89-90، مجله علوم تربیتی، سال دوم، شماره 7،، صص33-65.
تقی‌زاده اکبری، علی (1380)، عوامل معنوی و فرهنگی دفاع مقدس، قم، انتشارات مرکز تحقیق اسلامی نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه.
تمسکی، محمدرضا (1385)، تأثیر فرهنگ ایثار و شهادت بر مناسبات نسلی، گرفته شده از وبگاه فرهنگ ایثار.
خانجانی، زینب (1384)، تحول و آسیبشناسی دلبستگی از کودکی تا نوجوانی، تهران، انتشارات فروزش.
رضایی کلانتری، مرضیه؛ حسن زاده، رمضان؛ و موسوی جعفر، سید محسن (1390)، تأثیر مؤلفه‌های آموزش‌وپرورش در شکل­گیری هویت ملی دانش آموزان، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، سال پنجم، شماره 3، صص 51-66.
رضوانی، محمود (1380)، تبیین برنامه درسی پنهان در درس بینش اسلامی دوره متوسطه و ارائه راهبردهایی برای استفاده از این برنامه در آموزش اثربخش دینی، پایان‌نامه دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه تربیت‌معلم.
سعیدی رضوانی، محمود (1373)، بررسی نظرات مؤلفان کتب دینی دوره متوسطه دینی و دانش‌آموزان پایه چهارم دبیرستان‌های شهر مشهد در مورد میزان مطلوبیت محتوای کتب دینی چهارم متوسطه [پایان‌نامه کارشناسی ارشد]، دانشگاه تهران.
 سعیدی رضوانی، محمود؛ و عرب زوزنی، احمد (1386)، فرهنگ شهادت در کتب درسی دوره راهنمایی، گرفته شده ازسایت فرهنگ ایثار.
شریعتمداری، علی (1374)، مبانی آموزشی متوسطه در ایران، فصلنامه پژوهش‌های تربیتی، تهران، مؤسسات تحقیقات تربیتی دانشگاه تربیت‌معلم، دوره جدید، جلد سوم، شماره 3 و 4، صص 9-16.
شکوهی، غلامحسین (1363)، تعلیم‌وتربیت و مراحل آن، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.
شکوهی، غلامحسین (1374)، مبانی و اصول آموزش‌وپرورش، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.
صباغیان، زهرا (1375)، ضرورت آموزش مداوم، فصلنامه آموزش بزرگسالان و نوآوری، سال اول، شماره 5،12-20.
علیخانی، حسین (1382)، بررسی پیامدهای قصدنشده (برنامه درسی پنهان) محیط اجتماعی مدارس دوره متوسطه شهر اصفهان و ارائه راهکارهایی برای کاهش پیامدهای منفی آن، تهران، پایان‌نامه دکترای دانشگاه تربیت‌مدرس: دانشکده علوم انسانی.
قنبری، بهرام علی (1382)، مطالعه و مقایسه سیستم ارزش‌ها و علایم روان‌شناختی در دانشجویان سال اول و آخر کشور، طرح ملی، دانشگاه فردوسی مشهد.
قوچیان، نادر قلی؛ تنس، فروغ (1374)، سیمای روند تحولات برنامه درسی یه عنوان یک‌رشته تخصصی از جهان باستان تا جهان امروز، تهران، مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی
کاردان، علی‌محمد (1383)، دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعیwww.culturesitly.org.
لهراسبی، ابوالحسن (1393)، بررسی تأثیر برنامه درسی پنهان بر تقویت هویت ملی و دینی دانش‌آموزان دوره متوسطه آموزش و پروش منطقه 5 شهرتهران، دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم اجتماعی.
محمودی، محمود (1401)، نقش معلمان در تقویت هویت ملی دانش‌آموزان، تهران، هفتمین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در روانشناسی، علوم اجتماعی، علوم تربیتی و آموزشی.
معنوی پور، داود (1385)، بررسی اثرات فرهنگی و اجتماعی آزادی خرمشهر، گرفته شده از وبگاه فرهنگ ایثار.
 موسی‌پور، نعمت‌الله (1382)، رویکرد تلفیقی به برنامه درسی، تهران، انتشارات اولیاومربیان.
مهرام، بهروز (1384)، ارزشیابی برنامه درسی پنهان در نظام آموزش عالی کشور (مطالعه موردی، دانشگاه فردوسی مشهد)، پایان‌نامه دکتری رشته برنامه درسی، دانشگاه شیراز
مهرمحمدی، محمود (1381)، برنامه درسی: نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها، تهران، انتشارات آستان قدس رضوی.
مهرمحمدی، محمود (1387)، برنامه درسی پنهان، برنامه درسی پوچ و برنامه درسی پوچ پنهان در برنامه درسی، نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها، تهران، انتشارات سمت و به نشر.
میرعرب رضی، رضا؛ اکبری، مهدی (1396)، بررسی آثار برنامه درسی پنهان مدارس و ارائه راهکارهایی به‌منظور کاهش آثار منفی و افزایش آثار مثبت، پژوهشنامه تربیتی، سال دوازدهم شماره 3 (پیاپی 51) صص 140 -160.
نوروزی، رضا علی؛ جنت فریدونی، طیبه؛ و مشاکلایه، مریم (1393)، بررسی رابطه بین مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان و هویت ملی دانش‌آموزان متوسطه، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، شماره 43، صص110-121.
Anderson, T (2002), Revealing the hidden curriculum of e-learningDistance education and distributed learning, 115-134.
Bergenhenegouwen, G (2021), Hidden Curriculum in the university. Educational Review: International Journal, 18(2), 15-30.
Borg.w.R, Gall.M.D (1989), Educational research.(Fifth Edition), New York: Longman.
Chi Keung, C (2008), The Effect of Shared Decision-Making on the Improvement in Teachers' Job Development. New horizons in Education, 56(3), 31-46.
Connelly, F. M., He, M. F., & Phillion, J. (Eds.) (2008), The SAGE handbook of curriculum and instruction. Sage.
Dreeben,R (1968), On what is learned in school, Reading,MA:Addison weasey.P.I.
Ferriter,B (2009), Cell phones art disrupting the learning environment. http:// teacher leathers. Typepad.com
Habermas, T., 7 Bluck, S (2000), Getting a life: The emergence of the life story in adolescence, Psychological Bulletin, 126, 748- 769.
Harter, S., Marold, D. B., Whitesell, n. R., & Cobbs, G (1996), A model of the effects of perceived parent and peer support on adolescent false self behavior, Child Development, 67, 360-374.
Hebert, J (2000), The Role of the Hidden curriculum Research2, Csci.educ.Ubc.ca/Soc100/concept map/terms/hidden- curriculum, ph-15k.
Jackson, P.W (1968), The daily grind. In D.J.F.Flinders& S.J. Thornton(Eds.), the curriculum studies reader (pp.93-102).- Margoli, Eric. Hidden curriculum in Higher Education, Chapter4. Sandra Acker. Londan; Uk.2001.
Margolis, E (Ed.). (2001), The hidden curriculum in higher education. Psychology Press.
Moretti, M. M., Holland, R (2002), Youth at risk: Systemic intervention from an attachment perspective. In M.V.Hayes & L. T. Foster (Eds.) , Too small to see, too big to ignore (pp. 233-252). Victoria, BC, Canada: Western Geographic Series, University of Victiria.
Myles, B. S., & Simpson, R. L (2001), Understanding the hidden curriculum: An essential social skill for children and youth with Asperger syndromeIntervention in school and clinic36(5), 279-286.
Myles, B. S., Adreon, D., & Stella, J (2001), Asperger syndrome and adolescence: Practical solutions for school success. AAPC Publishing.
Paul, B. J (1996), Lessons seventh-graders learn: An investigation of the hidden curriculum in dress, decor, and discipline. Pacific Lutheran University.
Redish, E. F (2009), The hidden curriculum: what do we really want our students to learn?.
Sari, M., & Doganay, A (2009), Hidden Curriculum on Gaining the Value of Respect for Human Dignity: A Qualitative Study in Two Elementary Schools in Adana. Educational Sciences: Theory and Practice9(2), 925-940.
Stephenson, A. M (2009), Skirmishes on the border: How children experienced, influenced and enacted the boundaries of curriculum in an early childhood education centre setting.
Valans, E (1991), Hidden Curriculum the international Encyclopedia of Curriculum, New York: Elsevier Science pub Co.
Weber,s (2009), curriculum development: Apolitical act, http://www.k12 curiculumdevelopment.co.
 
 
دوره 8، شماره 14
سال هشتم، شماره 14، پاییز و زمستان 1401
بهمن 1401
صفحه 140-121
  • تاریخ دریافت: 01 آبان 1399
  • تاریخ بازنگری: 07 بهمن 1401
  • تاریخ پذیرش: 12 بهمن 1401