نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، فهم تجربه زیسته معلمان از نحوه اجرای طرح‌های درس پژوهی و اقدام‌پژوهی و فرصت‌ها و چالش‌های آن می‌باشد. برای این منظور از روش پژوهش پدیدارشناسی استفاده شد. 19 تن از معلمان منتخب استانی یا کشوری این دو طرح در مدارس ابتدایی شهر مشهد به‌عنوان مطلعان کلیدی با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ها از مصاحبه نیمه ساخت‌یافته استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، طرح‌های درس‌پژوهی و اقدام‌پژوهی طی یک فرایند رسمی و نظام‌مند از بالا به پایین از طریق بخشنامه‌ها و شیوه‌نامه‌های آموزشی به مدارس ابلاغ‌شده و معلمان تحت نظارت و حمایت مدیر مدرسه طی یک برنامه زمانی معین، اقدام به اجرای آن نموده و نتایج ارزیابی آن در قالب یک جشنواره اعلام می‌شود. معلمان اغلب باانگیزه‌های درونی و بیرونی متفاوت در چنین طرح‌های شرکت می‌نمایند. مهم‌ترین فرصتهای قابل بهره‌برداری از این دو طرح عبارت‌اند از: خلق روش‌های تدریس نو، تجربه‌گردانی و اشتراک دانش معلمان، بهبود تدریس، پرورش توان پژوهشگری، توسعه حرفه‌ای و رشد اخلاقی معلمان، و بهبود یادگیری دانش‌آموزان. از مهم‌ترین چالش‌های آن نیز می‌توان به تعدد قوانین اداری، ضعف داوری و بازخورد نتایج، عدم استفاده از نتایج پژوهش‌ها، ضعف برنامه‌های توانمندسازی معلمان، اثرات منفی ماهیت جشنواره‌ای طرح‌ها، عدم‌حمایت مالی، کمبود زمان، تنوع طرح‌ها و فرسودگی معلمان و عدم تناسب تقدیرها با میزان سختی کار اشاره نمود. چنین به نظر می‌رسد اجرای این طرح ها به عنوان فرصتهای یادگیری حرفه‌ای معلمان به شدت نیازمند همراهی و حمایت مدیران در مراتب مختلف آموزش و پرورش به ویژه مدیران مدارس می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
)